Proteinlerin Şekil Bulma Süreci ve Yapay Zekanın Rolü

Proteinlerin şekli, sağlık alanında, ilaçların geliştirilmesinde ve hücre işlevlerinin anlaşılmasında hayati bir rol oynamaktadır. Herhangi bir proteinin üç boyutlu yapısını belirlemenin zorluğu, bu alandaki araştırmaları oldukça karmaşık hale getirmektedir.

Ancak, şu an dünyada 200 milyon farklı protein türü mevcut ve bir proteinin yapısını çözümlemek yıllar alabiliyor. Bu durum, birçok akademisyenin en önemli doktora konularından birini oluşturuyor; yıllarca süren çabaların sonunda, sadece bir proteinin yapısını tahmin etmeye çalışmaları gerekmektedir.

Sonuç olarak, bilim insanları son 60 yıl içinde yalnızca 170 bin proteinin yapısını belirleyebilmiş durumda. Fakat bu, 200 milyon protein içinde oldukça küçük bir rakamdır.

AlphaFold ve Yapay Zeka Devrimi

DeepMind adlı teknoloji şirketi, protein yapılarının belirlenmesi konusuna odaklanarak, AlphaFold isimli devrim niteliğinde bir yapay zeka sistemi geliştirmiştir. AlphaFold, daha önce belirlenmiş 170 bin proteinin şeklini öğrenerek eğitilmektedir.

Bu sayede AlphaFold, toplam 200 milyon protein için yapı tahminlerini oldukça hızlı bir şekilde gerçekleştirebilmektedir. Normalde bu süreç milyonlarca yıl alabilirken, AlphaFold bunu sadece bir yıl gibi kısa bir sürede tamamlamakta.

Nobel Ödülleri ve Yapay Zeka

Protein yapılarını belirlemenin önemi, bu alandaki keşiflerin iki DeepMind yöneticisi – Demis Hassabis ve John Jumper – için 2024 Nobel Kimya Ödülü ile taçlandırılmasıdır.

İnsanların aklındaki soru ise, “Yapay zeka araştırmacıları, kimya alanında nasıl Nobel ödülü kazanabilir?” Bunu açıklamak için, fizik alanında Nobel ödülü kazananların da yapay zeka ile ilgili olduğuna dikkat çekelim; Geoffrey Hinton ve John Hopfield bu alandaki öncülerdir.

Özetle, 2024’teki Nobel ödülleri, iki ayrı bilim dalında da olsa aynı teknolojik dönüşümün sonucunu kutlamaktadır: Yapay zeka.

Yapay Zekanın Tarihçesi

– 1950’lerde düşünce makineleri hakkında ilk tartışmalar başlamış ve Turing Testi ile makinelerin düşünme yetisi sorgulanmıştır.

– 1956’da Dartmouth Koleji’nde yapay zeka terimi ilk kez duyulmuştur.

– 1997’de Deep Blue, dünya satranç şampiyonu Garry Kasparov’u yenmiştir.

– 2016’da AlphaGo, dünya Go şampiyonunu yenerek tarihe geçmiştir.

– 2022’de ise OpenAI, ChatGPT’yi duyurarak, insanlarla doğal sohbet edebilen bir teknolojiyi tanıtmıştır.

Bu olaylar, düşünce makineleri döneminin başlangıcını işaret ediyor olabilir.

Yapay Zeka ve İnsanlık

İnsanoğlu gerçekten olağanüstü bir yaratım sürecine sahip. Kumdan silikon, silikondan çip, çipten bilgisayar ve en sonunda konuşan bir makine oluşturduk. Düşünmemiz gerektiğinde, aslında bir avuç kum ile iletişim kuruyoruz.

Yapay zeka, insanlık için diğer tüm teknolojik devrimlerden daha büyük bir etki yaratmaya adaydır; önümüzdeki yıllarda hepimizin yaşamını köklü bir şekilde değiştirecektir. Bu nedenle, bu konuyu daha derinlemesine incelemeye devam edeceğiz.

Finans Sektöründe Yapay Zeka Etkisi

Son iki yazımızda finansal teknolojiler üzerine konuştuk, şimdi ise yapay zekanın finans sektöründeki yeni etkilerini inceleyeceğiz.

RBC’den Yapay Zeka Hamlesi

Kanada’nın en büyük bankası Royal Bank of Canada (RBC), 15 Mayıs’ta yapay zeka ve dijital inovasyon odaklı yeni birimlerini kurdu. Başkan Yardımcısı Bobby Grubert, yapay zekanın beş yıl içinde net kârda 1 milyar Kanada doları katkı sağlayabileceğini belirtti.

UBS’nin Yapay Zeka ile Yüksek Performansı

İsviçre merkezli UBS, yatırımcılarına yapay zeka destekli avatarlar aracılığıyla araştırma notlarını sunmaya başladı. Bu yöntemde, Londra’da hazırlanan raporun New York’taki müşterilere aynı gün video formatında ulaşması sağlanıyor. Banka, yılda 5 bin klip yayınlamayı hedefliyor.

JPMorgan’ın Yapay Zeka Tasarrufları

Amerika’nın önde gelen bankalarından JPMorgan Chase, “Coach AI” adını verdiği dahili chatbot’un müşterilerden gelen soruları yüzde 95 daha hızlı yanıtladığını ve bu sayede 1.5 milyar dolar tasarruf sağladığını açıkladı.

Visa’nın Dolandırıcılıkla Mücadelesi

Visa’nın yeni ARIC Risk Hub çözümü, adaptif yapay zeka kullanarak dolandırıcılık girişimlerini önlemeyi amaçlıyor.

Wall Street’te Yapay Zeka Fırtınası

Goldman Sachs, JP Morgan ve Morgan Stanley gibi Wall Street devleri, yapay zeka alanında hızla ilerliyor. Morgan Stanley’in yol haritasında 30’dan fazla yapay zeka projesi olduğu bildirilmiştir. Bu durum, finans sektörünün artık yapay zekayı vitrine koyarak şeffaflık ve ölçülebilir getiri arayışı içinde olduğunu gösteriyor.